نکات آموزشی اینترنت

تار نوری یا فیبر نوری رشته باریک و بلندی از یک مادّه شفاف مثل شیشه (سیلیکا) یا پلاستیک است که می‌تواند نوری را که از یک سر به آن وارد شده، از سر دیگر خارج کند. فیبر نوری دارای پهنای باند بسیار بالاتر از کابل‌های معمولی است و با آن می‌توان داده‌های تصویر، صوت و داده‌های دیگر را به‌راحتی با پهنای باند بالا تا ۱۰ گیگابیت بر ثانیه و بالاتر انتقال داد . امروزه مخابرات نوری، به دلیل پهنای باند وسیع‌تر در مقایسه با کابلهای مسی، و تأخیر کمتر در مقایسه با مخابرات ماهواره‌ای از مهم‌ترین ابزار انتقال اطلاعات محسوب می‌شود.

تانوما یا «تار نوری مخابرات ایران» سرویس FTTB و یا FTTH (سرویس فیبر نوری تا خانه یا ساختمان) است که از سوی شرکت مخابرات ایران و در برخی از شهرها ارائه می شود تا خدماتی از جمله تلفن، اینترنت، سرویس های چند رسانه ای و دیگر خدمات بر بستر دیتا، با سرعت و کیفیت بالاتر (نسبت به ADSL و VDSL) را در اختیار کاربران قرار دهد.

فیبر نوری سریع ترین روش اتصال به اینترنت برای کاربران خانگی است و اخیراً پای خود را به ایران، دست کم به شکل محدودی باز کرده است. با این حال همچنان در مقایسه با فناوری های اینترنت ثابت دیگر از جمله ADSL و VDSL گستردگی کمتری دارد.

سرعت های ارائه شده روی اینترنت فیبر نوری در ابتدا ممکن است وسوسه بر انگیز باشد و هر کاربری را به خرید آن ترغیبکند. اما نکته ای که نباید فراموش کرد این است که سرعت های ارائه شده، حداکثر میزان قابل دسترس هستند که معمولاً به ندرت قابل دستیابی اند. یکی از دلایل این موضوع به زیر ساخت های شبکه و ترافیک باز می گردد که موجب می شوند سرعتی کمتر از حداکثر میزان وعده داده شده ارائه شود. با این حال یکی مهمترین مزیت های اینترنت فیبر نوری در مقایسه با دیگر روش های اینترنت ثابت این است که با مشکلات معمول DSL از جمله نویز یا افت سرعت شدید به دلیل فاصله بیش از حد از مرکز مخابراتی مواجه نمی شود و در عین حال انتظار می رود که تقریباً همیشه سرعت بالاتری داشته باشند.

FTTx و تفاوت ها با VDSL و ADSL:

«FTTx» (سرواژه Fiber to the x) یا شکل‌های دیگر آن از جمله FTTH از اصطلاحاتی است که این روزها بسیار به چشم می خورد. FTTx یکی از روش های دسترسی به اینترنت ثابت است که به جای تمام یا بخشی از کابل مسی (از جمله کابل تلفن برای ADSL و VDSL) از کابل های فیبر نوری بهره می برد.

در این کابل ها، نور حامل داده ها است و به همین دلیل نویزهای معمول که بر کابل های فلزی اثر می گذارد، تأثیری بر سیگنال های اطلاعات ندارد. فیبر نوری امکان ارائه سرعت بسیار بالای یک گیگابیت بر ثانیه را فراهم می کند و البته در عمل سرعت نهایی کمتر از این مقدار است. اما باز هم در مقایسه با VDSL2 با سرعت تئوری تا 300 مگابیت بر ثانیه چندین برابر سریع تر است.

از مزیت های مهم فیبر نوری نسبت به استانداردهای DSL، سرعت متقارن (سرعت آپلود و دانلود یکسان) است. علاوه بر این بر خلاف ADSL و VDSL که بسیار به فاصله کاربر از مرکز خدمات مخابرات حساس هستند، فیبر نوری را می توان در فواصل بسیار طولانی تر و بدون نگرانی از افت سرعت شدید یا تأخیر بیش از حد به کار برد.

بر خلاف کابل های فلزی معمول که نویز بر آنها تأثیر شدید می گذارد، فیبر نوری از هر گونه نویز و تداخل در امان است. طول عمر بسیار طولانی و استهلاک کم، از دیگر مزایای فیبر نوری نسبت به کابل های مسی شبکه یا تلفن است.

اما در کنار تمام این مزایا، اینترنت فیبر نوری معایبی هم دارد. برای استفاده از آن نیاز به کابل کشی متفاوت با کابل های مسی معمول و نصب تجهیزات جدید است و همین موضوع موجب می شود هزینه بالاتری را به کاربر نهایی یا شرکت ارائه دهنده تحمیل می کند.

نکته مهم در مورد اینترنت بر بستر فیبر نوری این است که می تواند به روش های مختلفی پیاده سازی شود. به عنوان مثال می توان اینترنت را از سوی ارائه دهنده تا مشترک، کاملاً بر بستر فیبر نوری ارائه داد یا به دلایل مختلف از جمله هزینه کمتر و عدم نیاز به کابل کشی اضافه از سوی کافو (کابینت انشعاب خطوط در محله ها) تا سمت مشترک، بخش انتهایی سمت کاربر را بر بستر کابل مسی (از جمله کابل های تلفن) ارائه کرد.

بسته به این که به جای «x» چه حرفی قرار بگیرد می تواند اشاره به روش های مختلف ارائه آن به مشترک داشته باشد.روش های پیاده سازی FTTx متنوع است و برخی از مهمترین آنها شامل موارد زیر می شوند:

• «FTTN» یا «Fiber To The Neighbourhood» یا «Fiber To The Node»: در این روش، اینترنت از طریق فیبر نوری به کابینت های مخابرات در محله ها (کافو) می رسد. کافو ممکن است چند کیلومتر از مشترک نهایی فاصله داشته باشد و خدمات از آنجا از طریق کابل های مسی (معمولاً ADSL) به کاربر ارائه شود. این روش به دلیل مسافت معمولاً طولانی کاربر از کافو با افت سرعت شدید مواجه می شود و گزینه چندان مناسبی نیست.
• «FTTC» یا «Fiber To The Cabinet»: فیبر نوری به نزدیک ترین کافو به کاربر (حداکثر در فاصله 300 متری کاربر) ارائه داده می شود و مشترک در نهایت از طریق یکی از فناوری های DSL به شبکه متصل می شود.
• «FTTB» یا «Fiber To The Building»: کابل فیبر نوری به ساختمان می رسد و در نهایت خدمات توسط کابل مسی (معمولاً VDSL) تحویل داده می شود.
• «FTTH » یا «Fiber To The Home» و «FTTP» یا «Fiber To The Premises»: کابل کشی فیبر نوری تا منزل یا واحد کاربر ادامه پیدا می کند و به عبارت دیگر فیبر نوری در تمام مسیر از مخابرات تا داخل منزل جایگزین کابل مسی می شود.

شکل زیر تفاوت های مدل های مختلف FTTx از نظر ترکیب کابل فیبر نوری با کابل مسی را به طور خلاصه نشان می دهد:

اما از بین اینترنت فیبر نوری یا ADSL و VDSL، کدام یک برای شما مناسب تر است؟ اگر از اینترنت فقط برای کارهای ساده نظیر وب گردی و گشت و گذار در شبکه های اجتماعی استفاده می کنید ADSL از پس نیازهایتان بر می آید و حتی در صورتی که سرعتتان کافی باشد می توانید به طور آنلاین فیلم و سریال هم تماشا کنید. VDSL سرعتی چند برابر دارد و برای گیمرها، کنفرانس های ویدیویی و هر فعالیتی که نیاز به سرعت بالاتر داشته باشد، گزینه بهتری است. فیبر نوری اما سرعتی چندین برابر VDSL دارد و می تواند از پس نیازهای کاربران متعدد روی یک خط اینترنت بر آید.

با این حال شاید امکان انتخاب گزینه های چندانی نداشته باشید و مجبور شوید از بین این سه گزینه تنها یکی را انتخاب کنید. به عنوان مثال VDSL و فیبر نوری در بسیاری از شهرها و محله ها ارائه نمی شوند اما در حال حاضر در ایران، سرویس ADSL گستردگی بیشتری دارد. تعرفه های حجم و سرعت متفاوت در هر یک از این راهکارها موضوع دیگری است که می تواند بر انتخاب شما تأثیر بگذارد.